İŞÇİNİN BİLGİSAYAR VE E-MAİL YAZIŞMALARININ İŞVERENCE DENETLENMESİ

Av.Suat YURDSEVEN

İşverenin,  denetim yetkisi nedeniyle işçi ile işveren arasında  uyuşmazlık, her zaman yaşanmaktadır.  İşçi açısından bakıldığında ise, işçiye ait bazı özel bilgilerin,   işverenin eline geçtiği  ve bu özel  bilgilerin öğrenilmesi nedeniyle  işçinin, manevi olarak ciddi şekilde yıprandığı görülmektedir. İşveren açısından bakıldığında ise, işin yürütümünde aksamaların olmaması ve işyerindeki işleyişin bozulmaması nedeniyle işverenin, bu tür denetim  yetkisine sahip olması doğal bir durum olarak görülebilir.           

 Uygulamadaki esas sorun  “işverenin denetim yetkisi ile işçinin özel hayatının gizliliği kuralının  çakıştığı noktada İş Hukuku açısından bu uyuşmazlığın nasıl çözümleneceği ” şeklinde ortaya çıkmıştır.  Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu bir kararında; “görevi gereği işverenin işlerini yürütmesi için işveren tarafından  işçiye  verilen bilgisayar ve e-mail adreslerini işverenin her zaman denetleme yetkisi bulunmaktadır” şeklinde belirtmiştir.  İşveren, işçinin bilgisayarında ve e-mail adresine gelen e-postalarda  denetim  yaparken, işveren aleyhine söylenmiş olan hakaret  veya  işyeri sırrı sayılabilecek konularda işçinin 3. kişilerle yazışma yaptığını tespit ettiği takdirde işveren, işçinin iş akdini tazminatsız olarak derhal feshetme hakkı bulunmaktadır. İşçi, işverene     karşı “özel hayatımı ihlal ettin bu sebeple hukuka aykırı delil elde ettin” savunması yaparak tazminatlarını istemesi  talebini  Yargıtay, kabul etmemektedir. Hukuksal olarak 4857 sayılı  İş Kanununun 25/2-b-e maddesine uyan işçinin  bu davranışını, işverenin önemli haklarından biri olan denetim yetkisini kullanması  ile işveren  ortaya çıkarabilmektedir. 

 Yargıtay’ın vermiş olduğu  karar uyarınca işveren tarafından işçiye verilen cep telefonlarının veya diğer elektronik cihazların veya araçların  işverence denetlemesinin  de söz konusu  olduğu düşünülebilir. İşverenin, işçiyi  araç takibi  ve cep telefonundan takip sistemini kullanarak denetlemesi olağan bir durum olarak karşılanacaktır.

 İşverenin, işçiye karşı  denetim yetkisini kullanırken  bu yetkinin sınırları  konusunda çok ince bir çizgide yer aldığını unutmaması gerekir.  İşveren, işçinin şahsına ait olan ve  çok  özel bilgiler içeren belge ve bilgileri,   denetim yetkisini aşarak  veya  denetim yetkisine tabi olmayan  konuları irdeleyerek  ulaşan ve bunların ortaya çıkmasını sağlayan işverenin,  işçiye karşı  Türk Ceza Kanunu uyarınca özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu işlemiş olduğu ortaya çıkacaktır. Bu durumu işçinin tespit etmesi hallinde ise  işçi, işveren hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunabileceği gibi Hukuk Mahkemelerinde manevi tazminat davası da açabilir. Ayrıca işçi,  iş akdini haklı nedenlerle tek taraflı   feshederken,  işçilik alacaklarını işverenden talep edebilir.

Uygulamada ise  kurumsal şirketlerin ve bankaların, e-posta yoluyla haberleştiği düşünülürse bu sektörde çalışan işçilerin,  yukarıda belirtilen konularda  ciddi şekilde dikkatli olması gerekmektedir. Özellikle işçilerin, banka bilgilerinin ve şirketlerle ilgili bilgilerin 3. şahıslara gereksiz yere aktarılması, işveren aleyhine asılsız iddialarda bulunulması ve  işverene hakaretlerin yapılması  durumunda,  bu hareketlerin işverence  tespit edilmesi  halinde işçinin,  kıdem ve ihbar tazminatı ödenmeksizin iş akdinin derhal feshedileceğini  ve ayrıca işverene yapılan hukuka aykırı hareketler nedeniyle de işçinin, işverene manevi tazminat ödemeye mahkum olacağını unutmayınız.

suatyurdseven@gmail.com