KADININ GÖRÜNMEYEN EMEĞİ VE DUYULMAYAN ACISI

Şimdiki kadınlar yorgan kaplama nedir bilmez. Oysa annelerimize ilk öğretilenler arasındaydı. 

O günün koşullarında çamaşır yıkama da öyle basit bir iş değildi. Gün boyu başından ayrılamadığımız merdaneli makinelerini ya da günümüzün bir parmak dokunuşuyla kendi kendine yıkayıp, kurutan otomatik makinelerini annelerimiz henüz tanımamıştı. 

Bırakın makineyi evlerde şırıl şırıl akan suları bile yoktu.  Taşıma suyla değirmen dönmez denir ama, taşıma suyla bir yığın çamaşırlar yıkanır ve defalarca durulanırdı. 

Çamaşır yıkama gününde,bir yanda, bahçeye koca kazanlar konur, altına atılan odun veya çeperlerle sular ısıtılır,  diğer yanda ise geniş leğenlerde çamaşırlar ıslatılırdı. Dışı ateşten kararmış kara kazanlarda beyazlar kaynatılır, hatta çivitlenirdi. Kirli çamaşır iki el arasında oğuşturularak temizlenirdi. O güzelim ellerin yüzeyleri aşınır, zamanla da nasırlaşırdı.

 Çamaşırları kurutmak da ayrı bir işti. Bahçelerde ya da kapı önlerinde iki direk arasındaki iplere sıra sıra asılırdı. Bunlar bir kadının gurur tablosuydu.  Öyle rastgele asılmazdı. Çamaşır asmak da bir nizam ve intizam işiydi. Hatta sanatsal bir değeri vardı.

Yaz aylarında  çamaşır yıkamak çok keyifliydi. Konu komşu da yardıma gelir, çamaşırınıza el atardı. Ancak kışın dondurucu soğuğunda yıkamak bir dert, kurutmak da başka bir dertti. Ayazda kaskatı kesilen çamaşırları içeriye taşımak zahmetin başka yüzüydü. 

Binbir eziyetle yıkanan ve kurutulan çamaşırları kömürlü ütüyle sarartmadan ya da yakmadan ütülemek ise ayrı bir beceri ve ustalık gerektirirdi. Öyle rastgele yapılan bir iş değildi.

Çamaşır ve ütünün finali yorgan kaplamaydı. Mitille sırınmış yaz için pamuklu, kış için yünlü yorganları kaplamak da maharet isterdi. Kar gibi yıkanmış patiskalar geniş bir alana serilir, üstüne bu yorganlardan biri konurdu. Yorganın üst kısmı için seçilen renkli kumaşlar kadının içte gizlediği ruh dünyasının dışa yansımasıydı.

 Dikdörtgen şeklindeki yorganı muntazam şekilde kaplamak işin ustalığıydı. Beyaz patiska dört parmak genişliğinde renkli kumaşın üstüne gelecek şekilde ayarlanırdı. Yorganın ayakucu ile başucu belirlenirdi. Başucuna gelen kısım daha geniş bırakılır, bu kısım genelde kanaviçe işlemeli olurdu. Eline yorgan iğnesi ve ipliği alan kadın bir kenardan yorganı kaplamaya başlar, oturduğu yerde yorganın etrafında dört dönerdi.

 En kötüsü de tam sona yaklaşmışken iğnenin parmağına batıp da bembeyaz çarşafı aniden kana bulamasıydı. Kadın, iğnenin canını acıtmasına yanmazdı da, onca emeğinin bir anda ziyan olmasına yanardı.

Bütün bunlar kadının görünmeyen emeği ve duyulmayan acılarından yalnızca bir tanesiydi.

Kar beyaz yorganlara sarılıp yatan kocalar, onun başından geçen hikâyeyi, harcanan emeği bilselerdi yorgana değil, o yorganı hazırlayan kadına sımsıkı sarılırlardı.