|
|
|
|
 RAPOR 3. BÖLÜMTarih: 2010-02-01 |
|
|
|
| TÜRK TELEKOM ÖZELLEŞTİRMESİNİN ÇALIŞANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Sözleşmesi Feshedilerek Devlet Personel Başkanlığına Bildirilen 2nci Tiplerin İhbar ve Kıdem Tazminatı Hakkı
Türk Telekom Genel Müdürlüğü 2. Tip sözleşme imzalayan personeli istediği zaman Devlet Personel Başkanlığına Bildirmekte ve bu personele ne ihbar ne de kıdem tazminatı ödememektedir.
Oysa Türk Telekom Yönetiminin istediği zaman 2. tip personeli Devlet Personel Başkanlığına bildirme hakkı yoktur. İş Kanununda belirtilen haklı fesh nedenleri dışında, 2. Tip Personelin Sözleşmesini feshederek Devlet Personel Başkanlığına bildirmesi durumunda ihbar ve kıdem tazminatı ödemek durumundadır.
Şöyle ki;
5398 Sayılı Yasayla Değişik 406 Sayılı Kanunun 29. Maddesinde; .
“(1)“…………………………………… Hizmetine ihtiyaç duyulmayan personelin tespiti ve kendi isteği ile nakil talebinde bulunma süresi, hisse devir tarihinden itibaren yüzelli günü aşamaz. ………………………………………..
Bunlardan bu fıkrada belirtilen beş yıllık süre içerisinde iş sözleşmesi fesholunanların kıdem tazminatları bu Kanunun ek 32 nci maddesinin dördüncü fıkrası dikkate alınarak ödenir. ………….
(2) ………………….
(3)…………………..
(4) Başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen 4857 sayılı İş Kanununa tabi kapsam dışı personele ve hisse devir tarihinden itibaren en geç beş yıl içerisinde iş sözleşmesi sona eren ve Devlet Personel Başkanlığına bildirimi yapılan personele, iş mevzuatına göre herhangi bir tazminat ödenmez. Nakledilen personelin önceden kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç kıdem tazminatına esas olan geçmiş hizmet süreleri 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli ikramiyelerinin hesabında dikkate alınır.
(5) ,…………..”
Hükümleri yer almaktadır.
Yasanın istihdam fazlası personeli Devlet Personel Başkanlığına bildirmek için Türk Telekom’a verdiği yetki yalnızca devir tarihini takip eden 150 günlük süre içindir. Bu süre içersinde hizmetine ihtiyaç bulunmayan personeli Devlet Personel Başkanlığına bildirebilecektir. Bu sürenin geçmesi ile birlikte bu imkandan istifade hakkı bulunmamaktadır. 150 günden sonra, İş Kanununda sayılan haklı nedenler dışında Türk Telekom’un İş akdini tek taraflı feshetme hakkı yoktur.
Yasanın 29/4. maddesinde belirtilen durum ise çalışanlara tanınan bir haktır. 5 yıllık düşünme süresi içersinde ilgili personel her istediği zaman kamuya geçebilecektir. Kendi isteği ile kamuya geçtiğinde elbetteki kıdem tazminatı alamayacaktır.
Bu konu Anayasa Mahkemesinin 21.Şubat 2008 Tarihli Resmi Gazetede Yayınlanan 2006/52 Esas, 2007/27 Karar Sayılı 15.3.2007 tarihli kararında da; “Dava konusu kural ile nakle tabi personele tanınan karar verme süresi, önceki yasal düzenlemelerde öngörülen tüm güvenceler saklı kalmak kaydıyla beş yıla yayılmaktadır. Beş yıl içinde hiçbir sınırlama koşulu getirilmeksizin, herhangi bir nedenle iş sözleşmesi sona eren kişilerin aynı koşullar altında kamuya geçmelerine imkân verilmektedir.” Denilerek bu fıkrada belirtilen 5 yıllık sürenin personele verilen karar verme süresi olduğu vurgulanmaktadır.
Keza Kanun koyucunun niyetinin de bu yönde olduğunu, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım TBMM’nin 22.dönem 4. yasama yılı 61. birleşiminde 09.02.2006 günü yaptığı konuşmada şu şekilde ifade etmiştir: “Ancak, yıllarca Telekomda hizmet görmüş, Telekomda tecrübe kazanmış nakle tabi yaklaşık 23 500 civarındaki personel ki, bunlar 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre çalışan, özlük hakları buna göre düzenlenmiş; ancak, Emekli Sandığıyla emeklilik bakımından ilişkilendirilmiş personeldir. Dolayısıyla bu personelin, getirilecek bu teşvik tedbirleriyle Türk Telekomda kalarak bilgisini, birikimini, çalışmasını burada kullanması, kamuya geçmemesini özendiren bir düzenlemedir. Bunu, bu 1 maddeyle, geçiş süresini altı aydan beş yıla çıkarıyoruz. Beş yıl daha düşünme, karar verme hakkı tanıyoruz personele. İster bugün geçebilir ister beş yıl sonra geçebilir ister beş yıl sonra da geçmez, devam eder.”
İşverenin iş akdini haksız olarak feshettiğinde, ihbar ve kıdem tazminatını ödeyecektir.
Türk Telekom personeli Devlet Personel Başkanlığına bildirilirken öncelikle 406 sayılı yasanın 29. maddesine uyulması gerekir.
Yani
1.Ya bildirimin hisse devrini takibeden 150 gün içerisinde gerçekleşmesi,
2.Ya 2. Tip Personelin başka kuruma naklini kendisinin talep etmesi,
3.Ya sözleşmenin iş kanunda belirtilen haklı nedenlere uygun olarak feshedilmesi,
4.Ya da 5 yıllık geçiş döneminin sona ermesi
Gerekir.
Bunlara riayet edilmeksizin yapılan tüm işlemlerde, Sözleşmesi feshedilen kişiye kıdem tazminatı ödenmesi gerektiği kuşkusuzdur.
Nitekim; Türk Telekom emekliliğini isteyen 2. tipler ile sözleşmeleri sona eren 1. tiplere kıdem tazminatının ödemektedir. İşveren için işçinin sözleşmesinin 1. tip veya 2.tip olması, emekli olması veya başka kuruma gitmesi değil iş akdinin feshedilmesidir.
Türk Telekom ödemesi gereken kıdem tazminatlarını ödemeyip, kendi yükümlülüğünü hazineye devretmektedir.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırımın TBMM’nin 22.dönem 4. yasama yılı 61. birleşiminde 09.02.2006 günü yaptığı konuşmada; “Şimdi, bu personel orada kalırsa kamuya zararı olacak gibi bir yaklaşımı kabul etmek mümkün değildir; çünkü, bu personel orada kaldığı sürece primleri, her türlü yasal yükümlülükleri Türk Telekom tarafından karşılanacak ve süre sonunda ayrılırlarsa kıdem tazminatını da yine şirket ödeyecek. Şimdi, bunun neresi kamuya zarar !” diyerek, bu yasa değişikliğinden yararlanan personelin, 5 yıldan önce sözleşmesinin feshedilemeyeceğini ve ayrıldıklarında kıdem tazminatı alacaklarını taahhüt etmiştir.
Yasada, 5 yıl süreyle Türk Telekomda çalışacak personelin, başka kamu kuruluşlarına nakli sonrasında, çalıştıkları süreye denk gelen kıdem tazminatlarının Emekli Sandığına aktarılacağı yolunda bir hüküm konulmaması da, yasa koyucunun bu personele kıdem tazminatı ödeneceğini öngörmesinin sonucudur. Özel sektörde geçen süreye ait ikramiye yükünün Emekli Sandığına ödettirilmesi mantığa aykırıdır. Bunun aksini düşünmek, yabancı sermayeli Türk Telekom’un Emekli Sandığı tarafından finanse edilmesidir ki, kanun koyucunun böyle bir amacı olduğu düşünülemez.
Tüm bunlara rağmen; bugüne kadar, Türk Telekom tarafından Devlet Personel Başkanlığına bildirilen 2. Tip personelden kıdem tazminatı almak için dava açanlardan tamamına yakını, açtıkları davaları kaybetmişlerdir.
Kanaatimizce mutlaka kazanılması gereken, gerekli hukuki temelleri bulunan bu davanın neden kaybedildiğini hukukçular da net olarak izah edememektedir.
Başka Kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen personelin kıdem tazminatı alamayacaklarının iç hukukta kesinleşmesi ve A.İ.H.M’e yapılacak başvurulardan da bir sonuç alınmaması halinde, Emekli Sandığının zarara uğramaması için, 2. tip personelin Türk Telekomda çalıştıkları süreye ait ikramiyelerinin, Türk Telekom’ca Emekli Sandığı’na ödenmesini sağlayacak yasal düzenlemeye gidilmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir.
Türk Telekom Yönetimince, 2. Tip Personele 2006-2010 Döneminde Verilen Tezkiyeler ve Cezalar:
Türk Telekom ile 2.tip sözleşme akdedip Türk Telekom’da çalışmaya devam eden personele, Türk Telekom yönetimi tarafından tezkiye notları verilmiş ve bu sicil notları şahsi dosyaları ile birlikte, personelin naklen geldiği kuruma intikal ettirilmiştir.
Keza; 2. Tip Sözleşme imzalayarak Türk Telekom’da çalışmaya devam eden bazı personele Türk Telekom disiplin kurulları tarafından disiplin cezası verilenler, hatta iş akdi feshedilip kamuya geçiş hakları elinden alınanlar olmuştur.
Kamu personeli niteliğini koruyan, yalnızca Türk Telekom’da çalıştığı sürece ücretsiz izinli sayılan personele Türk Telekom yöneticileri tarafından sicil notu verilmesi, bu sicil notlarının kişisel dosyaları ile birlikte nakloldukları kuruma gönderilmesi ve özel sektörün işçi disiplin kurullarınca verilen disiplin cezalarının başka kurumlara nakil olan personelin sicillerinde muhafaza edilmesi ve bu bilgilerin personelin değerlendirilmesinde dikkate alınması yanlıştır.
Zira;
a)657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve bu kanuna göre çıkarılmış Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği’ne göre gerek sicil verenin, gerekse sicil verilenin Devlet Memuru olması gerekir. Türk Telekom Yöneticileri İş Kanununa tabi özel sektör işçileri olduğu için “Memur” değillerdir.
b)Yine 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu devlet memurlarına disiplin cezası verebilecek organları belirlemiştir. Bu organlarda devlet memuru olmayanlar görev alamazlar.
Belirtilen bu nedenlerle, Başka Kamu kurum ve kuruluşlarına nakil olan eski Türk Telekom Personeline 15.11.2005 tarihinden sonra verilen disiplin cezalarının ve 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarına ait gizli sicil raporlarının dosyalarından kaldırılması ve sicil notlarının sicil cüzdanlarından silinmesi gerekir.
|
|
|
|
| Bu Haber 8491 defa okunmuştur. |
|
|
|
|
