KKTC, özelleÅŸtirmede ilk adımı havalimanıyla atılıyor. Tekliflerde son gün 27 AÄŸustos. Ä°haleye TAV, Limak, Çeçen, Çelebi gibi grupların ilgilendiÄŸi belirtiliyor. Kıbrıs Telekom için de düÄŸmeye basıldı. Kıbrıs'ta Telekom'un taliplileri arasında Türk Telekom'un da adı geçiyor. Bir diÄŸer özelleÅŸtirme kalemi ise enerji... Ada'da bir santralı bulunan Aksa Enerji de özelleÅŸtirme takvimini yakından takip ediyor.

Ekonomik krizin olası etkilerini azaltmak ve daha hızlı bir büyüme saÄŸlamak için harekete geçen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) rakibinden hızlı davranarak özelleÅŸtirme kutusunu açtı. Mart ayında çıkardığı özelleÅŸtirme yasasıyla ilgili hukuksal çalışmaları yapan KKTC, ada halkının yoÄŸun itirazlarına karşın bu kararından vazgeçmeyecek gibi görünüyor. Anımsanacağı gibi finansal krizin en çok etkilediÄŸi ülkelerden biri olan Yunanistan ve ardından Güney Kıbrıs da kısa bir süre önce devletin elindeki kurumları satacağını açıklamıştı. Iki komÅŸu ÅŸimdi de özelleÅŸtirme konusunda rekabet etmeye hazırlanıyor.

Ä°LK ADIMI GEÇEN MART ATTI

Birkaç yıldır Avrupa BirliÄŸi ve Türkiye ile yürüttüÄŸü yeniden yapılanma çalışmalarının bir sonucu olarak özelleÅŸtirmeleri uygulama kararı alan KKTC, ilk adımı 27 Mart 2012'de attı. Adada iktidar olan Ulusal Birlik Partisi (UBP) milletvekillerinin oylarıyla 27 Mart 2012 sabaha karşı özelleÅŸtirme yasası Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi'nde kabul edildi. Yasa kabul edildikten sonra iktidar; muhalefet, iÅŸçi sendikaları ve basının yoÄŸun eleÅŸtirilerine karşın özelleÅŸtirme için düÄŸmeye bastı.

Aslında KKTC'de özelleÅŸtirilecek kamu iktisadi teÅŸekkülü ya da özerk kuruluÅŸ sayısı oldukça az. Daha önce iflas ettiÄŸi için kapısına kilit vurulan KKTHY'nın yanı sıra Ercan Havalimanı, elektrik üretim, iletim ve dağıtım iÅŸini yapan Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) ve Kıbrıs Telekom var.

ERCAN  Ä°ÇÄ°N TEKLÄ°FLER ALINIYOR

KIBRIS'TA özelleÅŸtirmenin ilk adımı havalimanıyla baÅŸladı. Mayıs sonunda, Ercan Havalimanı'nın iÅŸletme hakkı devri yöntemiyle özelleÅŸtirilmesi için açılan ihalede teklifler kabul ediliyor. 90 gün sürecek olan teklif kabulünde son gün 27 AÄŸustos. Ercan Havaalanı için açılan ihale, KKTC'de ÖzelleÅŸtirme Yasası'nın yürürlüÄŸe girmesinden sonraki ilk özelleÅŸtirme ihalesi... Yeni Ercan projesi ihalesini kazanacak firma, yapacağı yatırımlarla birlikte 25 yıl boyunca havaalanını iÅŸletecek ve karşılığında da devlete ciro paylaşım bedeli ödeyecek. Firmanın, yatırımları gerçekleÅŸtirmek için 4 yıllık süresi olacak. Ä°hale ile Türkiye'den TAV, Limak, Çeçen, Çelebi gibi grupların ilgilendiÄŸi belirtiliyor.

YENİ HAVAYOLU ŞİRKETİ

KKTC BaÅŸbakanı Ä°rsen Küçük, daha önce Atlas Jet'e satılan ancak KKTC'nin vazgeçmesi nedeniyle ÅŸu anda atıl durumda bulunan KTHY için yeni bir formül bulduklarını söyledi. Küçük, 'Yüzde 60'ı özel sektöre ait olacak bu ÅŸirketin ortak sayısı 28 olacak. EÄŸer özel sektör isterse kendi hisselerimizi satacağız' dedi. Hisseleri 100 bin dolardan baÅŸlayan ÅŸirketin kuruluÅŸ sermayesi 12 milyon dolar olarak belirlendi. Yeni ÅŸirketin ilk etapta Anadolu Jet'ten uçak kiralayarak hizmete vermesi hedefleniyor.

KIBRIS TELEKOM DA SATILIYOR

ÖZELLEÅžTÄ°RMEDE ikinci durak Kıbrıs Telekom olacak. Hükümet, ilk olarak Telekomünikasyon Dairesi'nin özelleÅŸtirilmesi için Ä°nkiÅŸaf Sandığı ortaklı ÅŸirket kurdu. Kurumun hizmetleri önce bu ÅŸirkete aktarılacak, ardından özelleÅŸtirilecek. Kıbrıs'ta, KKTC Telekom'u Türk Telekom'un alacağı ÅŸeklinde iddialar oldukça yaygın. Türk Telekom, Akdeniz'in altına döÅŸediÄŸi iki fiber optik kablo ile KKTC'nin Türkiye ve dünya ile baÄŸlantısını güçlendirdi. Bu hizmetin ardından KKTC Telekom, internet abone sayısını da artırdı. Ancak iddialara göre Kıbrıs'ın Türk Telekom'a yaklaşık 110 milyon TL borcu var. Kıbrıs basını, ÅŸirketin Türk Telekom'a satılacağı ve borcun da bu paradan düÅŸürüleceÄŸini yazıyor.

AkÅŸam'a konuÅŸan Türk Telekom yetkilileri ise özelleÅŸtirmeyle ilgili henüz hiçbir ÅŸeyin net olmadığını, bu nedenle de bilgi veremeyeceklerini belirterek 'KKTC ile iyi bir iÅŸbirliÄŸimiz var, ancak talibiz ya da deÄŸiliz demek için çok erken. Önümüzde bir dosya yok' dediler.

AKSA'NIN SANTRALI VAR

EN önemli varlıklardan biri de enerji. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) için nasıl bir özelleÅŸtirme yöntemi izleneceÄŸi net deÄŸil. KIB-TEK'in ÅŸu anda akaryakıtla çalışan 2 santrali bulunuyor. Aksa Enerji de Kıbrıs'ta Kalecik santralıyla faaliyet gösteriyor. Aksa'nın özelleÅŸtirme takvimi belirlendikten sonra hem üretim hem de dağıtıma talep olabileceÄŸi belirtiliyor.

AVRUPALI ŞİRKETLER DE YOÄžUN Ä°LGÄ° GÖSTERÄ°YOR

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, özelleÅŸtirmedeki hedefleri ÅŸöyle anlattı: 'Ä°lk etapta Ercan Havalimanı'nın ihalesi ile baÅŸladık. Burada teklifleri alıyoruz, aÄŸustosta sonlacak. Hem Türkiye'den hem de Avrupa'dan ilgi gösteren firmalar var. 500 milyon TL gibi bir rakam bekliyoruz buradan. Kıbrıs Telekom'da ise liberalleÅŸme saÄŸlayacağız. Burada devletin yanı sıra özel sektörün de hizmet vereceÄŸi bir yapı benimsedik. KIP-TEK'te en önemli  varlıklarımızdan biri. Özel sektörün ve devletin birlikte hareket edeceÄŸi bir alan olacak. Tahsilat gibi alanlarda özel sektörden hizmet almayı planlıyoruz. Ayrıca Türkiye ve Kıbrıs arasında, elektrik iletimini saÄŸlayacak bir nakil hattı inÅŸa edilecek.

Onun dışında ETÄ° gibi özelleÅŸtirilecek ÅŸirketler de var. ÖzelleÅŸtirmelerimizden ne kadar gelir elde edeceÄŸimize dair bir rakam veremem ama ekonomimiz için ciddi rakamlara ulaÅŸacağımızı düÅŸünüyorum. ÖzelleÅŸtirmelerle sadece Kıbrıs ve Türk sermayesi deÄŸil Avrupalı ÅŸirketler de yakından ilgileniyorlar. Kıbrıs ve Türk ÅŸirketlerin, konsorsiyumlarla ihalelere katılmalarını bekliyorum. Takvim çalışmalarımız bitince, farklı ülkelerde de bu konuya yönelik tanıtım çalışmaları içinde olmayı düÅŸünüyoruz.'

PETROL VE DOÄžALGAZ ARAYACAK

KKTC'nin ÅŸu anda üzerinde çalıştığı en önemli proje petrol ve doÄŸalgaz araması. Ekonomi Bakanı Atun, bazı bölgelerde sondaj çalışmalarının baÅŸladığını belirterek 'Elde edeceÄŸimiz milli rezervler, her hal ve koÅŸulda piyasada satılan gazın fiyatlarında bir iyileÅŸtirmeye yol açacaktır. Bu ve benzeri enerji alanındaki ucuzluklar ülkedeki refah düzeyini artıracak ve vergilerde de iyileÅŸtirmeye yol açacaktır' diyor.

TÜTÜN VE SÄ°GORTA DA ÖZELLEÅžTÄ°RME KAPSAMINDA

ÖZELLEÅžTÄ°RME  kapsamında bulunan diÄŸer alanlar tütün, denizcilik ve sigorta ÅŸirketleri... Kıbrıs Türk Denizcilik Ä°ÅŸletmeleri'nin ÅŸu anda 7-8 personeliyle hizmet veren atıl bir ÅŸirket halinde. Hükümet, kurumu tasfiye etmeyi düÅŸünüyor ancak yeni bir plan çerçevesinde yeniden yapılanması da gündemde.  Bir diÄŸer ÅŸirket ise ETÄ° ve Kıbrıs Türk Tütün Endüstrisi... 34 kiÅŸiye istihdam saÄŸlayan ÅŸirket, 14 Mayıs 1975'te yüzde 51 hisse Kıbrıs Türk Tütün Endüstrisi TEKEL Genel MüdürlüÄŸü, yüzde 46.5 hisse KKTC Ä°nkiÅŸaf Sandığı Konsolide Fonu ve yüzde 2.5 hisse de KKTC Eti TeÅŸebbüsleri olarak kuruldu. Åžirket, 2010'da 15 milyon sigara ihracatı yaparak 383 bin euro ihracat geliri elde etti. Kıbrıs Türk Tütün Endüstrisi ETÄ°, 672 bin 819 TL net kar rakamı açıkladı.  ETÄ°'nin bir diÄŸer iÅŸtiraki arasında bulunan Kıbrıs Sigorta da satış listesinde. Tahminlere göre Kıbrıs Sigorta'nın piyasa deÄŸerinin 10 milyon sterlin civarında...

YABANCI SERMAYE DE GELECEK

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, Güney Kıbrıs'ın çöken ekonomisi ile kıyaslandığında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin birçok olumlu dinamiÄŸi bulunduÄŸunu' söyledi. Atun özelleÅŸtirmelerin ardından yabancı sermayenin daha çok geleceÄŸinin de altını çizdi.  Atun güneyle kuzey arasındaki farkları da ÅŸöyle sıraladı: 'Güneyin geçmiÅŸten gelen bazı avantajları var. Ama ÅŸu anda ekonomik daralma içindeler. Avrupa'daki kriz güneyi daha da çok zorlayacak.'

aksam.com.tr