Åžeker fabrikalarının satışını düzenleyen gizli ihale ÅŸartnamesinden fabrikaların niÅŸasta bazlı ÅŸeker (NBÅž) üreticisi Cargill'in eline geçmesine neden olabilecek çok kritik bir satış ve devir maddesi çıktı. Åžartnameye göre ihaleleri kazanan ÅŸirketler isterlerse fabrikaları baÅŸka ÅŸirketlere devredebilecekler. Bu ÅŸirketler isterlerse ihaleyle kazandıkları ÅŸeker üretim kotasını dahi baÅŸka ÅŸirketlere satabilecekler.

Sadece fabrikaları satın almak isteyen ÅŸirketlerin görmesine izin verilen gizli ihale ÅŸartnamesine göre, devletin elindeki ÅŸeker fabrikalarını satın alan ÅŸirketler fabrikaya tahsis edilen kota miktarından aÅŸağı olmayacak miktarda pancar ÅŸekerini üretmek zorunda olacaklar. Ancak ÅŸirketler bu kota miktarını ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi BaÅŸkanlığı'nın (ÖÄ°B) onayını almak ÅŸartıyla baÅŸka bir ÅŸirkete ya da fabrikaya aktarabilecek. Kota, ÖÄ°B'den onay alınmadan herhangi bir ÅŸekilde baÅŸka bir ÅŸirkete veya fabrikaya kısmen dahi olsa aktarılamayacak. Bu maddeye göre, ÖÄ°B istediÄŸi ÅŸirketin kota aktarmasına izin verirken istemediÄŸi ÅŸirketin devir baÅŸvurusunu onaylamayacak.

 

FABRÄ°KA SÜREKLÄ° EL DEĞİŞTÄ°REBÄ°LÄ°R

Aynı ÅŸartnamenin bir sonraki maddesinde ise kotanın yanı sıra özelleÅŸtirilen fabrikanın doÄŸrudan bir baÅŸka ÅŸirkete satılması veya devredilmesine de izin veriliyor. Üstelik ihaleyi kazanan firmadan ÅŸeker fabrikasını satın alacak baÅŸka ÅŸirket bu fabrikayı bir baÅŸka ÅŸirkete devredebilecek ya da satabilecek. Bu ÅŸekilde fabrika sürekli el deÄŸiÅŸtirebilecek. ÖzelleÅŸtirilen fabrikanın bu ÅŸekilde el deÄŸiÅŸtirmesi halinde, her türlü yükümlülükler ihaleyi kazanan ilk firmanın üzerinde kalmaya devam edecek. Åžartnamedeki “diÄŸer fabrika” ifadesi halen pancardan ÅŸeker üreten diÄŸer ÅŸeker fabrikalarını ifade ederken, “ÅŸirket” ifadesi pancar üretip üretmediÄŸine bakılmaksızın herhangi bir sektördeki ÅŸirketi temsil ediyor. Bu nedenle ÅŸirket ifadesinin elinde pancar ÅŸekeri fabrikası olmayan Cargill'i de kapsadığı belirtiliyor. Hükümet, ihaleyi kazanan ancak üretim yapmayan ÅŸirketlerden fabrikaların geri alınacağını ifade etmiÅŸti. Åžartname ise özelleÅŸtirilen fabrikaların ister kota hakkının isterse de fabrikanın tamamının baÅŸka ÅŸirketlere satılabileceÄŸini ya da devredilebileceÄŸini düzenliyor.

 

ÅžEKER-Ä°Åž SÖYLEMÄ°ÅžTÄ°

NiÅŸasta bazlı ÅŸeker (NBÅž) üreticisi Cargill'in ocak ayında yayımladığı ÅŸeker fabrikalarının özelleÅŸtirilmesini öneren raporunun hemen ardından hükümet sürpriz bir ÅŸekilde devletin elindeki 14 ÅŸeker fabrikasını satışa çıkarmış, bu durum, yoÄŸun tepkilere raÄŸmen özelleÅŸtirmenin Cargill'in isteÄŸiyle yapıldığı iddialarına yol açmıştı. Düzenlenen ilk ihaleleri ismi daha önce duyulmamış ya da ÅŸeker sektörünün içinde olmayan firmaların kazanması da bu iddiaları artırırken, Åžeker-Ä°ÅŸ BaÅŸkanı Ä°sa Gök, Cargill'in baÅŸka ÅŸirketleri ihaleyi sokup 4-5 fabrikayı alabileceÄŸini, daha sonra da bu fabrikaları kapatabileceÄŸini ifade etmiÅŸti.