Ä°NTERNET SUÇLARI!

Nurullah AYDIN
Gazi Üniversitesi Ä°letiÅŸim Fakültesi ÖÄŸ.Görevlisi
(Ä°letiÅŸim Hukuku)

Ä°nternet üzerinden iÅŸlenen suçlar artıyor. Birçok kiÅŸi ve kurumun internet sitesi hackleniyor.

Konuyla ilgi kamuoyunda çok sorular var.

Ä°nternet üzerinden yapılan ve cinayetlerin, intiharların dahi önünü açabilen saldırılar ve kiÅŸilik hakları ihlalleri neden önlenemiyor? BiliÅŸim suçlarıyla ilgili Türkiye'nin hukuki yapılanması yeterli mi? VatandaÅŸlar sanal alemde yaÅŸadıkları bu tür maÄŸduriyetler karşısında ne yapmalı? Batı ülkelerinde benzer sorunlar nasıl çözülüyor?

Ä°ÅŸin hukuki tespit kısmında büyük zorluklar var. Hakaret içeren video yükledi diye Youtube'un içeriÄŸine ulaşılamıyor. Bir çok hakaret davası var ama kimlikler tespit edilemiyor. Sorun sadece siteye zarar vermek sorunu deÄŸil. Burada sitenin hacklenip nefret söylemi içeriÄŸinin siteye konması var. Ama iÅŸin bir de tespit sorunu var. O siteyi kim deÄŸiÅŸtiriyor, ilgili videoyu Dailymotion'a kim yüklüyor?

Türkiye'de de konuyla ilgili yasal düzenlemeler var. Denetleme ve kiÅŸilerin tespit aÅŸamasında sorun var. Sorun tespit edildikten sonra bu maddelerin uygulanması mümkün. Türkiye, uluslararası alanda Avrupa Konseyi'nin siber suçlar sözleÅŸmesine taraf deÄŸildir. Türkiye'de eriÅŸime engelleme politikası vardır.

5651 sayılı internet suçlarını düzenleyen kanuna dayanılarak eriÅŸime engelleme kararı veriliyor. 9. madde; kiÅŸilik haklarının ihlali durumunda uygulamaya iliÅŸkin madde. Ancak uygulamada kiÅŸilik haklarına saldırı gerekçesiyle Medeni Kanun'a dayanılarak da eriÅŸim ihlali kararı alınabiliyor. Maddeye göre; kiÅŸi önce benimle ilgili ÅŸunlar var, kaldırılsın talebiyle siteye baÅŸvurur. Site sorumluları kaldırmazsa Savcılığa baÅŸvurur. Mahkemeler; 9. madde yerine Medeni Kanun'u uyguluyor.

Kanunda öncelikle uyar kaldır mekanizması var. Åžayet yayınla ilgili bilgi varsa siteye baÅŸvurulabilir olmazsa Savcılığa baÅŸvurulabilir. Medeni kanun üzerinden de dava açılması mümkün. Sonuçta mahkeme düzelt ya da kaldır der.

Bu sorunu yaÅŸadığınız sitenin Türkiye'de temsilciÄŸi yoksa TÄ°B iletiÅŸim engelleme kararı verebiliyor. Ama TÄ°B idari bir kurum. Youtube gibi dünyaca kullanılan bir siteyi kapattığınızda bu anlamsız olabiliyor. Böyle durumlarda TÄ°B'e baÅŸvuru yapılabilir.

Ä°nternetin doÄŸası gereÄŸi kontrol altına alınamıyor. Bu konuda internet sitelerinin eriÅŸimini engelleme son çare olmalı. Sadece hatalı içeriÄŸin kaldırılması veya ilgili sayfa kaldırılabilir. Ä°nternet’in daha özgür kullanılması gerekir. Her internet sitesinin temsilciliÄŸi, bir editörü vardır. O sitenin sorumlusuna ulaşılamıyorsa o zaman sayfanın kapatılması gerekir.

Yeni yasal düzenlemelere ihtiyaç var. 5651 sayılı kanun, internetin ruhuna, özüne uygun nitelik taşımamaktadır. Yasaklayarak çözüm üretilemez.. Ana fikir sansür olmamalıdır.

EÄŸer site uluslararası bir siteyse o da ciddi bir sorun. Bizdeki kanunlarla oradaki kanunlar aynı deÄŸil. Bunun dışında kimlik tespiti sorunu yaÅŸanıyor. O sorunun aşılması zor. Ä°nternet üzerinden kimliÄŸi saklamak mümkün. Uluslararası kimlik tespiti ayrı bir sorun. Çok önemli konularda, kaçakçılık, çocuk pornosu gibi uluslararası hukuk devreye giriyor.

Bir sorunla karşılaşıldığında o bilgi yayılmışsa bütün sitelere ayrı yarı baÅŸvurmak gerekiyor. Ä°nternet çok hızlı deÄŸiÅŸen, kaygan bir zemin. Avrupa'da da benzer bir durum var. Åžu an için internetin bazı sorunlarını çözmek mümkün deÄŸil. Avrupa ülkeleri kimliÄŸi saklama konusunda biraz farklı yaklaşım içindedir. Kullanıcıların kimliklerini saklamasına imkan veriyor, bunun toplumsal bir fayda olduÄŸunu düÅŸünüyorlar. Ä°nternetteki sorunların kolay bir çözümü yoktur. Bu bir geçiÅŸ dönemi, artıları ve eksileri var, ne olacağı ileride netleÅŸecektir. Bu geliÅŸmenin önüne de geçilemez. Yine; sorunları tek bir ülkede çözmek mümkün deÄŸildir.

Ä°nternet kontrolsüz bir mecra, belli bir kaos yaratıyor.
Hukuksal düzenlemeler, yeni teknolojiye ayak uydurmalıdır. Düzenleme yapılmalı ama sansür yoluna gidilmemelidir. Bu internetin ruhuna aykırıdır. Youtube'a eriÅŸimi engellenebilir ama söz konusu zararlı yanını oradan kaldırıp yayına devam etmek mümkün. Böylelikle insanların kiÅŸilik haklarını da engelliyorlar. Bu, bir zararlı kitap için bütün kütüphaneyi demirlemeye ve kimseyi sokmamaya benziyor.

Ä°nternete hala yazılı basın gözüyle bakılıyor. Ä°nternet böyle bir ÅŸey deÄŸil, internetle ilgili bilgisizliÄŸin çözülmesi lazımdır. BiliÅŸim hukuku geliÅŸiyor ve sorun da zamanla çözülecektir..